Gościniec Północno-Południowy (ang. North-South Road), zwany również Wielką Drogą (ang. Great Road) lub Królewską Droga (ang. Royal Road) – najdłuższy[1] trakt w Śródziemiu, łączący Arnor z Gondorem, a konkretnie stolice Fornost i Osgiliath. Jego długość szacuje się na ok. 1100 mil (ok. 1770 km).
Przebieg[]
Patrząc od północy, gościniec rozpoczynał swój bieg w Fornoście[2]. Następnie zmierzał w kierunku południowym, by przeciąć się z Wielkim Gościńcem Wschodnim tuż przed Bree. Dalej na południowy-wschód przemierzał w Tharbadzie Szarą Wodę wielkim mostem i kierował się niemalże w linii prostej ku południowemu krańcowi Gór Mglistych. Tam skręcał na wschód i przechodził przez Wrota Rohanu, przecinając Isenę na tamtejszych brodach. Następnie wzdłuż Gór Białych ciągnął się ku Minas Tirith, przechodząc przez Edoras i pokonując graniczny strumień Mering. Z Miasta Królów biegł przez pola Pelennoru i ostatecznie kończył się w dawnej stolicy Gondoru – Osgiliath. Teoretycznie można do tego gościńca zaliczyć też odcinek do portów w Pelargirze.
Historia[]
Gościniec powstał u końca Drugiej Ery, wraz z założeniem obu królestw na wygnaniu. Jeszcze u początku Trzeciej Ery był najważniejszą drogą lądowa, łączącą Północ z Południem, jednak wraz z kolejnymi latami i tym samym postępującym upadkiem Arnoru stawał się coraz mniej uczęszczany i bardziej zaniedbany. Zniszczenia były szczególnie widoczne na jego centralnym odcinku w Dunlandzie i okolicach Tharbadu.
W tym to okresie mieszkańcy Śródziemia zaczęli dzielić gościniec na mniejsze odcinki, które następnie na nowo nazywali. Takim sposobem w drugiej połowie Trzeciej Ery drogę łączącą Fornost z Tharbadem zwano Zieloną Ścieżką, trakt wiążący Tharbad z brodami na Isenie – Starym Gościńcem Południowym, a odcinek z brodów do Minas Tirith – Wielkim Gościńcem Zachodnim. W Minas Tirith zaś zwykło się nazywać jego wschodni koniec Północnym Gościńcem, ponieważ droga ta wychodziła z miasta właśnie w tym kierunku.
Po zakończeniu Wojny o Pierścień król Elessar postanowił odbudować trakt i przywrócić jego dawne znaczenie i najpewniej także nazewnictwo.
Ciekawostki[]
- W przekładzie Niedokończonych opowieści autorstwa Radosława Kota można spotkać także nazwę Gościniec Południowo-Zachodni.
Przypisy
Bibliografia[]
- J. R. R. Tolkien, Niedokończone opowieści, przeł. Radosław Kot, Wydawnictwo Amber, Warszawa 2013, ISBN 978-83-241-4589-8
- J. R. R. Tolkien, Niedokończone opowieści, przeł. Paulina Braiter i Agnieszka Sylwanowicz, Wydawnictwo Atlantis-Rubicon, Warszawa 1994, ISBN 86284-10-2
- J. R. R. Tolkien, Władca Pierścieni, przeł. Maria Skibniewska, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 2013, ISBN 978-83-7758-255-8